مرور کتاب «نرم خبر و سخت خبر؛ خبرنویسی پیشرفته»
پایگاه تحلیلی نرم خبر – آذربایجان شرقی – کتاب «نرم خبر و سخت خبر؛ خبرنویسی پیشرفته» تنها منبع فارسی حوزه پرچالش نرم خبر با عنوان «نرم خبر و سخت خبر» و با ترجمه محمدرضا نوروزپور است که روزنامهنگاران را به طور تخصصی در عرصه روزنامهنگاری و ارتباطات دنبال میکند و با مقدمه دکتر یونس شکرخواه […]
پایگاه تحلیلی نرم خبر – آذربایجان شرقی – کتاب «نرم خبر و سخت خبر؛ خبرنویسی پیشرفته» تنها منبع فارسی حوزه پرچالش نرم خبر با عنوان «نرم خبر و سخت خبر» و با ترجمه محمدرضا نوروزپور است که روزنامهنگاران را به طور تخصصی در عرصه روزنامهنگاری و ارتباطات دنبال میکند و با مقدمه دکتر یونس شکرخواه استاد ارتباطات منتشر شده است.
در ویرایش این کتاب سعی شده است تا نرم خبر از همه ابعاد و زوایایی که در روزنامه نگاری امروز دنیا به آن توجه می شود، مورد واکاوی قرار گیرد؛ این کتاب در ۱۵۲ صفحه و در قطع رقعی چاپ شده است و اخبار را به سه دسته کلی سخت خبر، نرم خبر و اخبار فیچری تقسیم می کند.
مروری بر محتوا
«نرم خبر بر خلاف سخت خبر اسیر زمان و مربوط به رویدادهای بزرگ نیست. نرم خبر یک تغییر طولانی مدت یا موضوعات مورد علاقه انسانی یا جریان مد روز را مورد پوشش قرار میدهد. مثال: روش یا روحیه جدیدی که میان یک نسل یا یک فرقه و یا یک گروه از افراد جامعه رایج شده موضوع خوبی برای نرم خبر است. تفاوت بین سخت خبر و نرم خبر در لحن و نحوه ارائه خبر است.»
ساختار نرم خبر در این کتاب تشریح شده که از جمله اجزای آن می توان به انواع لید نرم خبر اشاره کرد؛ بر اساس آنچه که در این کتاب آمده است: لید نرم خبر مانند قالب ماهیگیری است که خواننده را به دام میاندارد؛ لید این نوع خبر به جای پاسخ دادن به سواالت اساسی، سعی می کند با فضاسازی و رنگ آمیزی خواننده را به خواندن خبر فرابخواند.
«در نوشتن لید یک نرم خبر باید از خیال استفاده کرد و موضوع را غیرمستقیم و از راه کنایه مطرح ساخت؛ سپس با زبانی جذاب به تشریح آن پرداخت.
انواع لید در نرم خبر
لید تاخیری: خواننده را تا چند پاراگراف بعدی حتی تا پاراگراف آخر برای پاسخ دادن به سوالات اصلی خبر منتظر نگه می دارد. شما هیچ اجباری ندارید که همه چیز را در همان پاراگراف اول بازگو کنید.
لید تحلیلی: با تحلیل شروع می شود. تحلیلی که مبتنی بر آمار و ارقام، مشاهدات عینی و نظرسنجی باشد.
لید پس زمینه ای: خبرنگارانی که چندین سال در یک حوزه تخصصی کار می کنند می توانند این نوع لید را به کار ببرند زیرا اطلاعات پس زمینه ای مناسبی از سوژه خود دارند و در موارد الزم از آن اطلاعات استفاده می کنند.
لید روایی: در خبرهای سخت هم دیده می شود اما بیشتر با نرم خبر عجین است. در واقع روایت کننده داستانی است که قرار است در خبر شرح داده شود.
لید بازی با کلمات: در این لید باید از تشابهات اسمی یا اشارهای یا مفهومی که میان سوژه شما و موضوعات دیگر اجتماع وجود دارد و می تواند برداشتهای متفاوتی پدید آورد استفاده کنید.
لید هیجانی: نوشتن این لیدها برای موضوعات جنایی، عاطفی و اخبار شخصیت محور مناسب است.
لید شگفت انگیز: با توصیف یک موقعیت ناگهانی، حادثه، رویدادی عجیب، شاد یا مناسبتی شروع می شود. هرچند مرزبندی آن ساده نیست.
لید نقل قولی: شروع یک مطلب نرم یا نقل قول مستقیم می تواند به خبر حال و هوای خوبتری بدهد.
لید سوالی: اینجا نیز همه چیز برعکس هرم وارونه است. خوب نیست در هرم وارونه از جمله سوالی در لید استفاده کرد اما در نرم خبر می توان.
لید تصویری، شاهد عینی و شخصی هم از انواع دیگر لید در نرم خبر است که کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
بدنه نرم خبر
لحن بدنه نرم خبر دوستانه و غیررسمی است. مملو از نقل قول های مستقیم و پس زمینه هایی است که خواننده را به اصل و عمق موضوع می برند.
نرم خبر ممکن است گاه دنبال کننده یک سخت خبر باشد. پس الزم است تا با یک یا چند پاراگراف پس زمینه ای خواننده را با اصل ماجرا آشنا ساخت.
ممکن است در لید یا ابتدای بدنه خبر چیزی گفته باشید یا شخصیت جدیدی را معرفی کرده باشید که نیازمند توضیح بیشتری است. پس می توانید با پس زمینه های کوتاه و مهم این کار را انجام دهید.
به عنوان نمونه: «مالک یک چهارم از رسانه های جهان می گوید:«بدنه خبر می تواند شامل ترکیبی از نظرات افرادی باشد که شما با آنها مصاحبه کرده اید و یا دربرگیرنده اطلاعات اصلی خبر و نقلی روایتی باشد که کمک می کند جریان داستان به خوبی پیش برود.
از لحاظ ساختار در نوشتن بدنه یک نرم خبر با نوشتن بدنه یک سخت خبر تفاوت چندانی وجود ندارد اما محتوای یک خبر خود نشان می دهد که چگونه باید گفته شود. مثال خبری درباره یک شخص رسمی باید به شیوهای توصیفی نوشته شود حال آنکه گزارش یک رویداد منحصر به فرد باید در لحن، نحوه بیان و جزییات غیرقابل تصور و انفجاری باشد.
در نوشتن بدنه نرم خبر باید در سراسر متن به تم اصلی وفادار بمانید. شاید جزییات زیادی را وارد بدنه نرم خبر کنید اما بدانید که نباید از خط اصلی خود فاصله بگیرید.
در بدنه نرم خبر از نقل قول های مستقیم از افراد مختلف زیاد استفاده کنید. زبان روایت خود را ساده و صمیم کنید. لید را در بدنه نرم خبر به خوبی پرورش بدهید و اگر دوست داشتید همینجا به شش سوال اصلی خبر نیز پاسخ دهید. اما عجله نکنید. هر کدام از اطلاعات را می توانید به خوبی پرورش بدهید و در جای جای خبر به طور یکسان تقسیم کنید تا خواننده را با خود به انتها بکشانید.
پاراگراف آخر نرم خبر جایی است که شما ممکن است به عنوان یک گزارشگر نظر خودتان را بیان کنید. کاری که در سخت خبر ممکن نیست.
در نرم خبر باید چشم و گوش خواننده باشید و جزئیات بصری را وارد نوشته خود کنید تا خواننده همگام با شما تماشاچی صحنه ها باشد. این کار به خبر شما روح می بخشد.
برای خلق چنین نوشته ای که در آن جلوه های بصری وجود داشته باشد نمی توانید تنها به مصاحبه های تلفنی بسنده کنید و باید بارها و بارها با افراد مختلف چهره به چهره و رودررو شوید.
نقل قولها را بپرورانید: مثال بنویسید: شهردار در حالی که از پنجره اتاقش شهر را زیر نظر داشت گفت: ….
انسجام را فراموش نکنید. سعی کنید همه متن شما به یک اندازه خواندنی و جذاب باشد. یک لید خود بدون بدنه خود مانند کله ای بزرگ روی بدنی کوچک است. همه چیز را در جای مناسب خود قرار دهید. یادتان باشد که شما قرار نیست فیچر بنویسید. اگرچه خیلی ها بر این باورند که فیچر همان نرم خبر است اما حقیقت این است که فیچرها کلی تر، بلندتر و رنگین تر از نرم خبرها هستند و این جاست که اگر زیاده روی کنید به دلیل تشابه این دو به هم مرزها را زیر پا خواهید گذاشت.
پایان بندی نرم خبر
نرم خبر در انتها به جایی باز می گردد که لید از همان جا آغاز شده است. شاید لید شما نقل قولی بوده، پس در انتها می توانید نقل قول دیگری از همان شخص به کار ببرید یا با اشاره به همان گفته ها کار را تمام کنید.
اگر لید را توصیفی نوشته بودید، پس با تکیه به همان، تمام کنید. پایان بندی شما بسیار مهم است و قرار نیست چشم بسته حذف شود. پایان بندی می تواند دربرگیرنده اطلاعات جدیدی باشد که خواننده تنها از طریق خواندن آن می تواند حلقه گم شده متن را پیدا کند.
پایان بندی شما باید ساده، شفاف و گویا باشد. خواننده باید متوجه شود که مطلب شما تمام شده و یا شما میخواهید همچنان او را منتظر نگه دارید.
مهمترین نکته در پایان دادن به نرم خبر این است که آن را با همان ریتمی که شروع کرده اید خاتمه بدهید. به قول موسیقی دان ها نگذارید از ضرب بیفتد. یا مانند هواپیما همانگونه که اوج گرفته اید به همان نرمی هم فرود بیایید. اگر بخواهید ناگهان از اوج به فرود فکر کنید حتما تلفات میدهید که همان کم شدن خوانندگان شما است.
چند نکته که باید قبل از نوشتن نرم خبر بدانید:
• هرم وارونه همچنان مهم است. شما ابتدا باید سخت خبر را به خوبی کار کرده باشید تا بتواند نرم خبر خوبی بنویسید. پس هیچ گاه از نوشتن خبر به سبک هرم وارونه بی نیاز نمی شوید.
• خبر فوری را فوری بدهید. در پوشش اخبار فوری استفاده از تکنیک های نرم خبری محلی از اعراب ندارد خصوصا در شبکه های اجتماعی و رسانه های آنلاین. حتی برای پوشش اخبار فوری در ژانر نرم خبر نیز مناسبترین روش استفاده از سبک هرم وارونه است.
• هر سوژه ای نه! خبر یک رویداد کاملا سیاسی، نظامی یا اجتماعی جدی و مهم را که از لحاظ ژانر نیز به حوزه سخت خبر مربوط می شود بهتر است با همان روش های سخت خبر نوشت. البته حواشی، تبعات، پشت پرده، اشخاص دخیر در رویداد و.. همگی مواردی هستند که می توانند سوژه های مناسبی برای نرم خبر باشند.
• اخبار ناقص الخلقه. اخباری که با یک لید نرم شروع می شوند اما بدنه و پایان بندی به سبک هرم وارونه دارند اخبار ناقص الخلقه ای هستند. برعکس این موضوع نیز دیده می شود که اشتباه
است. یک روزنامه نگار دقیق و حرفه ای حاضر نیست چنین محصولی از خود برجای بگذارد.
مثالی از کتاب «نرم خبر و سخت خبر»:
این بار، نه به خاطر یک مشت دلار!
ستاره فیلم به خاطر یک مشت دلار اگر سازنده مستند فارنهایت را در مقابل خود ببیند بدون درنگ او را می کشند؛ این را وب سایت هالیوود نیوز نوشته است.
کلینت ایستوود که در یک مراسم اهدای جوایز هنری در نیویورک سخت می گفته با جدیت تمام تهدید کرده است اگر مایکل مور را با دوربین در مقابل درب خانه اش می دیده بدون درنگ او را می کشته است.
اما این جمله خیلی هم جدی نبوده، چون در همان لحظه مایکل مور در میان حضار نشسته و قاه قاه میخندیده است.
ایستوود در ادامه گفته است: من و مایکل مور حقیقتا وجوه مشترک زیادی با یکدیگر داریم.
کارگردان رودخانه مرموز سپس خطاب به نویسنده کتاب سفیدپوستان احمق اینگونه هشدار داده است: مایکل! باور کن اگر با دوربین فیلم برداری سر و کله ات در مقابل مقابل من پیدا شود بدون درنگ تو را خواهم کشت!.
در این مراسم کارگردان بولینگ برای کلمباین همزمان با تهدید به مرگ شدن توسط دوست جمهوریخواهش، ایستوود، موفق به دریافت جایزه آزادی بیان می شود.
راه تشخیص سخت خبر از نرم خبر چیست؟
باید بپرسیم که رادیو و تلویزیون، روزنامه، یک وب سایت خبری و یا هر منبع خبری دیگر به ما می دهد چه ارتباط تنگاتنگ و معنی داری با زندگی و شغل ما دارد، اگر خبری که شنیده، خوانده یا می بینید مستقیما با زندگی یا شغل شما در ارتباط، یا به نوعی بر آنها تاثیرگذار باشد، قطعا یک سخت خبر است.
سخت خبر
زمان در آن نقشی حیاتی دارد و به نوعی اسیر زمان است. خبرنگار و سردبیر وظیفه دارد که جزئیات مهم مربوط به یک رویداد را در سریع ترین زمان ممکن به اطلاع مخاطب برساند.
اطلاعات نهفته در سخت خبر برای طیف گستردهای از مردم مهم است و زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. خبری مانند سقوط هواپیمای مسافربری، گران شدن بنزین و نمونه های مشابه.
در سخت خبر با افرادی سر و کار داریم که همه آنها را می شناسند: مانند رئیس جمهور، وزیر آموزش و پرورش و …
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید